Czym tak naprawdę są IKE i IKZE?

DORADZTWO PODATKOWE

W dobie niepewności co do wysokości przyszłych świadczeń z ZUS, budowanie własnego kapitału w ramach tzw. III filaru systemu emerytalnego przestaje być luksusem, a staje się koniecznością. IKE i IKZE to nie tylko sposób na gromadzenie dodatkowych środków, ale przede wszystkim inteligentna strategia optymalizacji podatkowej. W tym artykule, w prosty i przystępny sposób, wyjaśnię Państwu, dlaczego warto zainteresować się tymi rozwiązaniami i jakie realne korzyści finansowe mogą przynieść.

Wyobraźmy sobie IKE i IKZE jako specjalne, chronione "opakowania" na nasze oszczędności. Możemy do nich wkładać różne aktywa – od gotówki, przez jednostki funduszy inwestycyjnych, po akcje i obligacje. To, co czyni je wyjątkowymi, to tarcza podatkowa, którą oferują. Państwo, chcąc zachęcić nas do samodzielnego dbania o przyszłość, zwalnia nas z części danin publicznych, pod warunkiem, że będziemy oszczędzać długoterminowo. Mimo podobnych nazw, mechanizmy korzyści podatkowych w IKE i IKZE znacząco się różnią.

IKE – Twoja tarcza przed "podatkiem Belki"

Główną i niezwykle potężną zaletą Indywidualnego Konta Emerytalnego jest całkowite zwolnienie z 19% podatku od zysków kapitałowych, potocznie zwanego "podatkiem Belki".

Jak to działa w praktyce?

Załóżmy, że przez 25 lat regularnie inwestujesz swoje środki. Po tym czasie Twój zgromadzony kapitał składa się z sumy wpłat (np. 150 000 zł) oraz wypracowanego zysku (np. 100 000 zł). Gdybyś oszczędzał na zwykłym koncie maklerskim lub w funduszu inwestycyjnym, od kwoty zysku (100 000 zł) musiałbyś zapłacić 19% podatku, czyli oddać fiskusowi aż 19 000 zł.

Posiadając IKE, cała ta kwota – 19 000 zł – zostaje w Twojej kieszeni. Im dłużej i efektywniej oszczędzasz, tym większy generujesz zysk, a co za tym idzie – tym większa jest Twoja oszczędność na podatku. To realne, dodatkowe pieniądze na Twoją emeryturę.

Jakie warunki trzeba spełnić, aby skorzystać z tej ulgi?

Preferencja podatkowa w IKE nie jest bezwarunkowa. Aby wypłacić środki bez płacenia "podatku Belki", należy spełnić łącznie następujące warunki:

• Dokonać wypłaty po ukończeniu 60. roku życia (lub 55. roku życia w przypadku nabycia wcześniejszych uprawnień emerytalnych).

• Dokonywać wpłat na IKE w co najmniej 5 dowolnych latach kalendarzowych LUB wpłacić ponad połowę wartości wszystkich wpłat nie później niż na 5 lat przed dniem złożenia wniosku o wypłatę.

Warto również znać limit wpłat na IKE w 2025 roku, który wynosi 26 019 zł. Jest to maksymalna kwota, jaką można wpłacić na to konto w ciągu roku kalendarzowego.

IKZE – Korzyść podatkowa "tu i teraz"

Indywidualne Konto Zabezpieczenia Emerytalnego to instrument, którego główna zaleta przemawia do wyobraźni znacznie szybciej. Oferuje bowiem ulgę podatkową odczuwalną każdego roku przy rozliczeniu PIT.

Jak działa ulga w IKZE?

Każdą złotówkę wpłaconą w danym roku na IKZE (do wysokości rocznego limitu) można odliczyć od podstawy opodatkowania. Oznacza to, że obniżamy kwotę, od której naliczany jest nasz podatek dochodowy, co skutkuje realnym zwrotem z urzędu skarbowego lub niższą dopłatą podatku.

Wysokość oszczędności zależy od progu podatkowego, w którym się znajdujemy:

• Próg 12%: Jeśli Twoje dochody mieszczą się w pierwszym progu podatkowym, za każdy wpłacony na IKZE 1000 zł otrzymasz 120 zł zwrotu podatku.

• Próg 32%: Jeżeli Twoje dochody przekraczają próg i płacisz wyższy podatek, za każdy wpłacony 1000 zł odzyskasz aż 320 zł.

• Podatek liniowy 19% (dla przedsiębiorców): W tym przypadku zwrot wyniesie 190 zł za każdy wpłacony 1000 zł.

Limity wpłat na IKZE w 2025 roku są niższe niż w IKE i wynoszą:

• 10 407,60 zł dla osób zatrudnionych na umowę o pracę i umowach cywilnoprawnych.

• 15 611,40 zł dla osób prowadzących pozarolniczą działalność gospodarczą.

Przykład: Pani Anna, zarabiająca w pierwszym progu podatkowym (12%), wpłaciła w 2025 roku na swoje IKZE 10 000 zł. Rozliczając PIT za ten rok, odliczy całą tę kwotę od dochodu, dzięki czemu jej podatek do zapłaty będzie niższy o 1 200 zł (10 000 zł * 12%). Tę kwotę otrzyma jako zwrot podatku.

To nie wszystko! IKZE, podobnie jak IKE, również zwalnia wypracowane zyski z 19% "podatku Belki". Mamy tu więc podwójną korzyść.

Gdzie jest haczyk? Opodatkowanie wypłaty

Ustawodawca, dając tak dużą korzyść na starcie, wprowadził pewien warunek na mecie. Wypłata środków z IKZE, nawet po spełnieniu warunków (ukończenie 65 lat i wpłaty w co najmniej 5 latach), jest opodatkowana. Nie jest to jednak podatek 12% czy 32%, a zryczałtowany podatek dochodowy w stałej, niskiej stawce 10%. Co ważne, podatek ten płacimy od całej zgromadzonej kwoty (wpłat i zysków).

Mimo to, w większości scenariuszy jest to niezwykle opłacalne. Przez lata oszczędzamy na podatku 12% lub 32%, a na końcu oddajemy tylko 10%.

IKE vs. IKZE – Co wybrać dla siebie? A może oba?

To fundamentalne pytanie, na które odpowiedź zależy od indywidualnej sytuacji finansowej i preferencji. Poniższa tabela zestawia kluczowe różnice:

IKZE jest idealnym rozwiązaniem dla osób, które chcą natychmiastowych, corocznych korzyści podatkowych, zwłaszcza tych znajdujących się w drugim progu podatkowym (32%).

IKE to doskonały wybór dla osób, które chcą maksymalnie uprościć swoją emeryturę (wypłata 0%), dysponują większymi kwotami do zainwestowania (wyższy limit) i nie zależy im na natychmiastowej uldze w PIT.

Najlepszą strategią jest jednak posiadanie obu kont jednocześnie. Nic nie stoi na przeszkodzie, aby co roku wpłacać środki na IKZE do pełna, aby maksymalizować ulgę w PIT, a nadwyżkę finansową lokować w IKE, aby chronić jak największą pulę zysków przed "podatkiem Belki".

Dziedziczenie bez podatku – Zabezpiecz przyszłość swoich bliskich

To jedna z często pomijanych, a niezwykle ważnych zalet IKE i IKZE. Środki zgromadzone na obu tych kontach są w pełni dziedziczone i całkowicie zwolnione z podatku od spadków i darowizn. Właściciel konta może wskazać jedną lub kilka osób uposażonych, które otrzymają pieniądze po jego śmierci, z pominięciem często długotrwałego postępowania spadkowego.

W przypadku IKE - osoba uposażona otrzymuje całość środków bez żadnych potrąceń podatkowych.

W przypadku IKZE - spadkobierca co do zasady musi zapłacić 10% zryczałtowanego podatku. Może go jednak uniknąć, jeśli zdecyduje się przenieść odziedziczone środki na swoje własne IKZE (tzw. wypłata transferowa).

Inwestowanie w ramach IKE i IKZE to jedna z najrozsądniejszych decyzji finansowych, jakie można podjąć w dzisiejszych czasach. To nie tylko budowa kapitału na jesień życia, ale także realne, coroczne oszczędności i ochrona zysków przed opodatkowaniem.

Pamiętajmy, że im wcześniej zaczniemy, tym potężniej zadziała procent składany, a nasze korzyści podatkowe skumulują się przez lata. Zachęcam do rozmowy z profesjonalnym doradcą, który pomoże wybrać najlepsze dla Państwa produkty i instytucje finansowe oferujące IKE i IKZE. Nie odkładajmy tej decyzji na później – nasza przyszłość i nasze pieniądze nam za to podziękują

Dowiedz się więcej: Bank nie może żądać całości kredytu frankowego

Radca prawny Daniel Borzym

e-mail: d.borzym@taxfinlaw.pl

tel: 507 954 406

kontakt@taxfinlaw.pl

Tax Fin Law Kancelaria Radcy Prawnego Daniel Borzym - Kancelaria podatkowa i prawna Warszawa

NIP: 5691838055

REGON: 385703097