Salami slicing w procesie inwestycyjnym

Naruszenie "Salami Slicing" w Praktyce Inwestycyjnej: Analiza i Konsekwencje

Współczesne procesy inwestycyjne często stają przed wyzwaniami związanymi z ochroną środowiska. Jednym z bardziej kontrowersyjnych zjawisk, które mogą pojawić się w tym kontekście, jest tzw. "salami slicing". Metoda ta polega na umyślnym dzieleniu planowanej inwestycji na mniejsze fragmenty, co ma na celu obniżenie wymagań dotyczących przeprowadzenia oceny oddziaływania na środowisko. W artykule omówimy mechanizmy ochrony przed tym zjawiskiem, a także przedstawimy istotne orzecznictwo i regulacje prawne.

Czym jest "Salami Slicing"?

"Salami slicing" to technika stosowana w inwestycjach, polegająca na dzieleniu większego projektu na mniejsze fragmenty, aby uniknąć wymogów związanych z pełną oceną oddziaływania na środowisko. Przykładem może być budowa infrastruktury, takiej jak drogi czy linie kolejowe, gdzie każdy odcinek jest oceniany oddzielnie, co może prowadzić do niedoszacowania kumulatywnego wpływu całego przedsięwzięcia na środowisko. Działania te mogą prowadzić do tego, że poszczególne elementy projektu są traktowane jako odrębne przedsięwzięcia, co w praktyce może skutkować pominięciem całościowych skutków oddziaływania na środowisko.

Orzecznictwo Europejskie

Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej w wyroku z dnia 16 września 2004 r. (sprawa C-227/01) jasno wskazał, że podział przedsięwzięcia na etapy jest dopuszczalny, pod warunkiem że nie prowadzi do uniknięcia procedury oceny oddziaływania na środowisko. Kluczowym elementem jest tutaj kwestia powiązania technologicznego poszczególnych fragmentów inwestycji, co może być traktowane jako jedno całościowe przedsięwzięcie.

Przepisy Prawne

Zgodnie z polskim prawodawstwem, szczególnie z ustawą o ocenach oddziaływania na środowisko, istnieją mechanizmy, które mają na celu zapobieganie praktyce "salami slicing". W art. 3 ust. 1 pkt 13 ustawy definiuje się pojęcie "przedsięwzięcia", które powinno być przedmiotem oceny. Ustawa wskazuje, że przedsięwzięcia powiązane technologicznie muszą być traktowane jako całość, co oznacza, że nie można ich dzielić na fragmenty bez uwzględnienia ich kumulatywnego oddziaływania.

Ocena Oddziaływania na Środowisko

Art. 63 ust. 1 ustawy środowiskowej określa, że przy ocenie oddziaływania na środowisko należy uwzględnić szereg uwarunkowań, w tym rodzaj i charakterystykę przedsięwzięcia, a także jego powiązania z innymi inwestycjami. W praktyce oznacza to, że każde przedsięwzięcie powinno być analizowane w kontekście wszystkich potencjalnych skutków dla środowiska, co ma kluczowe znaczenie w przypadku inwestycji liniowych, które mogą przecinać obszary cenne przyrodniczo.

Skutki Praktyki "Salami Slicing"

Podział projektu na mniejsze części może prowadzić do sytuacji, w której każdy fragment jest oceniany osobno i uzyskuje pozytywne decyzje o środowiskowych uwarunkowaniach. Takie działania mogą być korzystne dla inwestorów, ale stanowią poważne zagrożenie dla ochrony środowiska. Zgodnie z dyrektywą 85/337, która wskazuje na konieczność oceny projektów mogących znacząco wpływać na środowisko, działania te są niezgodne z celem legislacji.

Wnioski

Praktyka "salami slicing" stanowi poważne wyzwanie dla ochrony środowiska i skuteczności procedur oceny oddziaływania na środowisko. Ustawodawca, zarówno na poziomie krajowym, jak i unijnym, wprowadził regulacje mające na celu zminimalizowanie ryzyka związanych z tym zjawiskiem. Kluczowe znaczenie ma zrozumienie, że wszystkie fragmenty przedsięwzięcia powinny być oceniane w kontekście ich łącznego oddziaływania na środowisko. Tylko w ten sposób można zapewnić właściwą ochronę cennych zasobów naturalnych oraz zminimalizować negatywne skutki inwestycji na otaczające nas środowisko.